Nerw błędny hamulec pobudzenia cz.I
- By Monika Bulik
O nerwie błędnym przez ostanie czasy mówi się bardzo wiele. Zwiększa się w nas świadomość jak jest on ważny dla naszego codziennego funkcjonowania i całego zdrowia. Nerw ten jest niezwykle fascynujący, a zarazem skomplikowany i mam nadzieję, iż zaprezentuję Ci go w zrozumiały sposób. Na początku tej podróży garść anatomii, a po niej posłużę się materiałami Eddiego Sterna zawartego w książce „Jedna prosta rzecz”. Eddie to wyjątkowa osoba w świecie jogi, która ma wieloletnie doświadczenie w jej nauczaniu, angażuje się w badania naukowe i projekty zw. z jogą, jest także wykładowcą i wie doskonale jak skutecznie przekazać wiedzę. Na mnie osobiście jego dzieło „Jedna prosta rzecz” zrobiła ogromne wrażenie, z jednej strony odnosi się do bardzo skomplikowanego tematu jakim jest układ nerwowy i nerw błędny, a z drugiej w jego ujęciu jest on „lekki” i dostępny. Mam nadzieję, iż sama się już za chwilkę przekonasz się o tym…
Jak już wiesz z poprzedniego wpisu autonomiczny układ nerwowy dzieli się na część współczulną – jego funkcja to pobudzenie, oraz przywspółczulną – o roli wyciszającej. Są to dwa układy komplementarne, które działają w połączeniu ze sobą. Nerw błędny jest pośrednikiem pomiędzy tymi układami.
Jak pisze Wikipedia nerw błędny to nerw X (łac. nervus vagus) – najdłuższy z nerwów czaszkowych, jest nerwem mieszanym – prowadzi włókna czuciowe, ruchowe i przywspółczulne. Należy do autonomicznego układu nerwowego o charakterze przywspółczulnym, podobnie jak okołoruchowy (III nerw czaszkowy, jest to nerw ruc. howy gałki ocznej), twarzowy (VII nerw czaszkowy, oraz językowo-gardłowy (IX nerw czaszkowy).
Jest to jedyny nerw, który wychodzi poza czaszkę i jednocześnie jest najdłuższym i najdalej sięgającym nerwem. Jego napięcie jest bardzo ważne dla naszego zdrowia fizjologicznego i emocjonalnego.
Obszar unerwienia nerwu błędnego:
Nerw błędny zaopatruje:
ruchowo
» mięśnie podniebienia
» mięśnie gardła
» wszystkie mięśnie krtani
czuciowo
» oponę twardą tylnego dołu czaszki (opony mózgowo-rdzeniowe)
» tylny odcinek zewnętrznej powierzchni błony bębenkowej skórę ściany tylnej i dolnej przewodu słuchowego zewnętrznego
» przylegającą część małżowiny usznej
» krtań
parasympatycznie:
» wszystkie narządy klatki piersiowej (tchawica, oskrzela, opłucna, splot aortalny, przełyk, serce, osierdzie)
» wszystkie narządy jamy brzusznej (żołądek oraz za pośrednictwem splotu trzewnego: trzustka, śledziona, wątroba, jelito cienkie, początkowy odcinek jelita grubego, nerki i nadnercza).
Wyróżnia się 4 części (odcinki) nerwu:
1. głowowa
2. szyjna
3. piersiowa
4. brzuszna.
Nerw błędny odpowiedzialny on jest za wyciszanie/uspokajanie układu nerwowego. Wysyła sygnały do naszych wszystkich narządów nadzorując kluczowe funkcje organizmu jak kontrolę nastroju, odpowiedź immunologiczną, trawienie czy tętno. Bezpośrednio łączy jelita z mózgiem.
Napięcie nerwu błędnego jest jak skurcz mięśnia. Pozwala ono nerwowi błędnemu wykonać wszystkie funkcje, które są mu przepisane.
Niskie napięcie nerwu błędnego powoduje:
» stan zapalny
» lęk i niepokój
» stres
» cukrzycę
» złe trawienie
» problemy z ciśnieniem tętniczym, choroby sercowo-naczyniowe
» a nawet depresję.
Prawidłowe tj. wysokie napięcie nerwu błędnego przyczynia się do:
» redukcji stanów zapalnych
» lepszego stan zdrowia sercowo-naczyniowego
» dobrego trawienie
» lepszej jakości snu i regeneracji
» regulacji dobrego nastroju.
Konkretne sposoby i praktyki na poprawę napięcia nerwu błędnego znajdziesz już wkrótce w osobnym wpisie a także na moim kanale youtube.
Teraz powróćmy to Eddiego Sterna, który nerw błędny przedstawia tak…współczulny układ nerwowy jest jak pedał gazu, a przywspółczulny zwłaszcza jego gałęzie nerwu błędnego to hamulec. Ten mechanizm wręcz nazywa się hamulcem nerwu błędnego. To on ogranicza aktywność nerwów współczulnych i spowalnia tempo bicia serca. Za każdym wydechem spowalnia. Hamulec nerwu błędnego staje się bardzo ważnym pośrednikiem zwalniania szybko działających nerwów współczulnych. Bycie w trybie walcz-uciekaj, stałym stresie nawet na niskim poziomie obciąża prawidłowe włączanie nerwu błędnego.
Wymiana pomiędzy pedałem gazu, a hamulcem sprawia, że za każdym wdechem serce przyśpiesza, a zwalnia na wydechu. Wdech nas aktywuje, np. kiedy chcemy psychicznie się przygotować do wymagającego doświadczenia. Wdychanie sprawia, iż serce bije szybciej, więcej tlenu trafia do płuc. Wydychane powietrze działa relaksująco, uspokajająco i oczyszczająco.
Nerw błędny a emocje… aż 80% nerwów czuciowych
Jako jeden z pierwszych o nerwie błędnym w kontekście wyrażania emocji pisała Karol Darwin. Opisywał go jako nerw emocji, który łączy serce z mózgiem – gdzie emocje są odczuwane ze strunami głosowymi i twarzą – gdzie emocje są wyrażane.
Wiele różnych bodźców powoduje przetwarzanie i wyrażanie emocji, ale nerw błędny odgrywa tutaj bardzo ważną rolę:
» Komunikuje on się z jądrem, które łączy się z jamą ucha wewnętrznego zwaną ślimakiem, odpowiedzialną za przetwarzanie bodźców słuchowych
» Komunikuje się z mózgiem wchodząc z interakcję z jądrem, które kontroluje mięśnie twarzy, z więc wyraża emocje
» Łączy się także z krtanią, kontrolując ton głosu.
Połączenie mowy, tonu głosu, słuchu i wyrazu twarzy to nie tylko sposób w jaki komunikujemy się ze sobą. To także coś co pozwala nam zidentyfikować: O co naprawdę chodzi? Czy jest to przekaz kochający, groźny, pocieszający czy krzyczący.
Co ciekawe mięśnie twarzy mogą także wywołać zmiany funkcji mózgu i wspierać zmiany emocji. To dlatego uśmiechnięcie się pomimo tego, iż nie chcemy się śmiać sprawi, że poczujemy się odrobinę lepiej.
Konkretnie mięśnie twarzy na jakie ma wpływ nerw błędny znajdują się w kącikach ust i oczu – to właśnie tam w dużej mierze wyrażają się nasze emocje.
Wyrażamy emocje między innymi na podstawie tego, jak się czujemy wewnętrznie.
Głównym wyróżnikiem nerwu błędnego jest to, że w 80% jest on czuciowy!
Co to oznacza?
Otrzymuje informacje od narządów wewnętrznych i przesyła je do mózgu, aby wskazać mu w jakim stanie jest ciało. Nerwy te przesyłają komunikaty do mózgu i nazwane są nerwami doprowadzającymi. Pozostałe 20% to nerwy odprowadzające , które wysyłają komunikaty z mózgu do ciała. Zatem nerw błędny zawiera w sobie dwukierunkowe nerwy – przenosi komunikaty do mózgu i od mózgu. Inne nerwy wysyłają sygnały tylko w jedną stronę.
Mam nadzieję, iż ten wpis stał Ci się pomocny e lepszym zrozumieniu nerw błędnego. Na zakończenie tradycyjnie pozostawiam Cię z refleksją o samej sobie…
Zastanów się już teraz…
Jakie jest napięcie Twojego nerwu błędnego?
Wysokie czy niskie?
Jak możesz wzmocnić napięcie nerwy błędnego w najbliższym czasie?
Oczywiście świadomą praktyką jogi, medytacji i relaksacji!
Twoja mała-wielka praktyka Tu i Teraz:
Weź głęboki wdech licząc do 4, pauza na 4, a po niej wydłużony na 4 i więcej bardzo powolny wydech podczas którego pobudzisz zakończenie nerwu błędnego w jelitach, przeponie i płucach. Powtórz oddech m.in. 5 razy ponieważ poprzez rytmiczne ruchy nerw błędny wysyła do mózgu komunikat spokoju, bezpieczeństwa i luzu.
Z miłością Monika ♥
Twój nauczyciel jogi i relaksacji ♥
Podobał Ci się ten wpis to proszę podziel się komentarzem 😉
Obserwuj mnie na Instagramie tutaj
Źródło:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Nerw_b%C5%82%C4%99dny (dostęp: 28.05.2024)
S.W. Porges, The Polyvagal Perspective, „Biological Psychology”, marzec 2027, tom 74, nr 2, s. 116-143